تنها از خدا طلب استغفار کنید، اگر مومن هستید

تنها خداست که راز و نیازهای مردم را درک می کند و گناهان آنان را می بخشد (3:135).  یک مومن واقعی برای بخشایش گناهانش و طلب حاجاتش، فقط بدرگاه حق تعالی متوسل می شود و نه هیچکسی بغیر از او.

[3:135] وَالَّذِینَ إذَا فَعَلُوا فَحِشَةً أوْ ظَلَمُوا أنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إلَّا اللَّهُ وَلَمْ یُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ

[3:135] اگر آنها مرتکب گناه شوند یا به نفس خود ستم کنند، خدا را به یاد می ‌آورند و برای گناهانشان طلب آمرزش می ‌کنند- و چه کسی جز خدا گناهان را مى بخشد- و آنها دانسته، در گناه اصرار نمی ‌ورزند.

 آنانی که می گویند که خدا گفته است که می توان به پیامبران رجوع کرد و از آنان خواست که برایمان از خدا استغفار کنند به دو آیه قرآن استناد می کنند (4:64، 12:97).  در هر دو مورد آنانی که پیش نبی خدا، از خدا طلب استغفار می کردند به او خیانت کرده بودند و منافق بودند.  مورد اول در سوره نساء آیه 64 است که با خواندن آیه 61 همین سوره مشخص می گردد که روی سخن با منافقین است:

[4:61] وَإِذا قیلَ لَهُم تَعالَوا إِلى ما أَنزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسولِ رَأَیتَ المُنفِقینَ یَصُدّونَ عَنکَ صُدودًا

[4:61] هنگامی که به آنها گفته می شود: "به آنچه خدا نازل کرده است، روی آورید و به رسول بگروید،" منافقان را می بینی که به شدت از تو دوری می کنند.

[4:64] وَما أَرسَلنا مِن رَسولٍ إِلّا لِیُطاعَ بِإِذنِ اللَّهِ وَلَو أَنَّهُم إِذ ظَلَموا أَنفُسَهُم جاءوکَفَاستَغفَرُوا اللَّهَ وَاستَغفَرَ لَهُمُ الرَّسولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوّابًا رَحیمًا

[4:64] ما هیچ رسولی را نفرستادیم، جز آنکه مطابق با خواست خدا از او اطاعت شود. اگر آنها هنگامی که به نفس خویش ستم کردند، نزد تو آمده بودند و از خدا طلب بخشش مى کردند و رسول برای آمرزش آنها دعا مى کرد، خدا را آمرزنده و مهربان‌ترین مى یافتند.

در آیه 4:64 صریحا گفته شده است که اگر آنها نزد نبی از خدا استغفار می کردند، نه اینکه از نبی بخواهند که نبی برایشان از خدا استغفار کند.  زیرا در خواندن خدا، واسطه قراردادن هر کسی بین خدا و انسان، در آیات متعدد قرآن محکوم شده است (10:18، 44-39:43).  استغفار نبی در آیه 4:64 به میل خودش می باشد نه به تقاضای منافقین.  به منافقین توصیه شده است که مستقیما از خدا در حضور پیامبر استغفار کنند. اما چرا در حضور پیامبر؟ برای اینکه منافقین به نبی خدا خیانت کرده بودند و خدا می خواست که منافقین به این طریق، از نبی خدا دلجویی کنند و به خاطر خیانت صورت گرفته، از پیامبر عذرخواهی کنند.

مورد دوم فرزندان یعقوب می باشند که به پدرخود خیانت کردند و از منافقین محسوب می شدند، زیرا می خواستند یوسف را به قتل برسانند:

[12:9] اقتُلوا یوسُفَ أَوِ اطرَحوهُ أَرضًا یَخلُ لَکُم وَجهُ أَبیکُم وَتَکونوا مِن بَعدِهِ قَومًا صلِحینَ

[12:9]  بیایید یوسف را بکشیم، یا او را دور کنیم، شاید قدری توجه پدرتان را جلب کنید. پس از آن می توانید مردمی صالح و درستکار شوید.

[12:97] قالوا یاَبانَا استَغفِر لَنا ذُنوبَنا إِنّا کُنّا خطِئینَ

[12:97] گفتند: "ای پدر ما، برای آمرزش ما دعا کن؛ ما واقعاً خطاکار بودیم."

[12:98] قَالَ سَوْفَ أسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّى إنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ

[12:98] او گفت: "من از پروردگارم درخواست خواهم کرد تا شما را ببخشد؛ اوست عفوکننده، مهربان ترین."

در آیه 12:97 فرزندان یعقوب می خواهند او را واسطهء بین خود و خدا قرار دهند و از یعقوب می خواهند که از خدا برایشان استغفار کند.  یعقوب می داند که واسطه قراردادن هر فرد بین خدا و انسان صحیح نیست.  بنابراین در آیه 12:98 می گوید که من از پروردگارم درخواستخواهم کرد تا شما را ببخشد.  چرا یعقوب زمان آینده را برای طلب بخشش از خدا بکار می برد، در صورتی که می توانست همان لحظه از خدا برای فرزندانش طلب عفو کند؟  نکته اینجاست که اگر یعقوب همان لحظه از خدا برای فرزندانش طلب بخشش می نمود، خودش را واسطه بین فرزندانش و خدا قرار می داد؛  و این عمل در قرآن محکوم است.  ولی اگر بعدا خودش برای عفو فرزندانش دعا می نمود، هیچ اشکالی نداشت.

ای مردم بیایید ببینیم که خدا، پیامبرانش، و قرآن چگونه می خواهند که ما دعا کرده و طلب استغفار نماییم.  در تمام آیاتی که در اینجا آورده شده است خدا، پیامبرانش، و قرآن از ما می خواهند که مستقیما از درگاه خدای متعال طلب استغفار کنیم.

فرمان مهم خدا :

در آیات متعددی در قرآن خدا به ما امر می کند که بدون هیچ واسطه ای، مستقیما از او طلب بخشش کنیم:

[2:199] ثُمَّ أَفیضوا مِن حَیثُ أَفاضَ النّاسُ وَاستَغفِرُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحیمٌ

[2:199] همگى شما با بقیه مردمى که به صف می روند، به صف بروید و از خدا طلب بخشش کنید. خداست عفوکننده، مهربان ترین.

[3:135] وَالَّذینَ إِذا فَعَلوا فحِشَةً أَو ظَلَموا أَنفُسَهُم ذَکَرُوا اللَّهَ فَاستَغفَروا لِذُنوبِهِم وَمَن یَغفِرُ الذُّنوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَم یُصِرّوا عَلَى مَا فَعَلوا وَهُم یَعلَمونَ

[3:135] اگر آنها مرتکب گناه شوند یا به نفس خود ستم کنند، خدا را به یاد می ‌آورند و برای گناهانشان طلب آمرزش می ‌کنند- و چه کسی جز خدا گناهان را مى بخشد- و آنها دانسته، در گناه اصرار نمی ‌ورزند.

[4:106] وَاستَغفِرِ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ کانَ غَفورًا رَحیمًا

[4:106] از خدا طلب بخشش کن. خداست عفو‌کننده، مهربان ترین.

[4:110] وَمَن یَعمَل سوءًا أَو یَظلِم نَفسَهُ ثُمَّ یَستَغفِرِ اللَّهَ یَجِدِ اللَّهَ غَفورًا رَحیمًا

[4:110] هر که کار پلیدی انجام دهد، یا به نفس خویش ستم کند، سپس از خدا طلب بخشش نماید، خدا را عفو‌کننده و مهربان ترین خواهد یافت.

[5:74] أَفَلا یَتوبونَ إِلَى اللَّهِ وَیَستَغفِرونَهُ وَاللَّهُ غَفورٌ رَحیمٌ

[5:74] آیا به درگاه خدا توبه نمی کنند و از او طلب بخشش نمی خواهند؟ خداست آمرزنده، مهربان ترین.

[110:3] فَسَبِّح بِحَمدِ رَبِّکَ وَاستَغفِرهُ إِنَّهُ کانَ تَوّابًا

[110:3]پروردگارت را تجلیل کن و به مدح او بپرداز و از او طلب بخشش نما. او آمرزنده است.

پیامبران خدا:  هود

در آیه زیر هود که یکی از پیامبران خدا بود به مردم نصیحت می کرد که مستقیما از خدا طلب استغفار کنند:

[11:52] وَیقوم اسْتَغْفِروا ربَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إلیْهِ یُرسِل السَّمَاء عَلیْکُمْ مِدْرارا وَیَزِدْکُمْ قُوَّةً إلى قُوَّتِکُمْ وَلا تَتَوَلوْا مُجْرمِین

[11:52] ای قوم من، از پروردگارتان طلب بخشش نمایید، سپس به درگاه او توبه کنید. پس او برای شما از آسمان روزی می باراند و بر قدرت شما می افزاید. به ستمکاری بازنگردید."

پیامبران خدا: صالح

صالح نیز از پیامبران خدا بود و او از مردم می خواست که مستقیما از خدا طلب عفو و بخشش کنند بدون هیچ واسطه ای:

[11:61] وَإلى ثَمُودَ أخَاهُمْ صَلحًا قَال یقوم اعْبُدُوا اللهَ مَا لکُمْ مِنْ إلهٍ غَیْرهُ هُوَ أنشَاکُمْ مِنْ الأرضِ وَاسْتَعْمَرکُمْ فِیهَا فَاسْتَغْفِروهُ ثُمَّ تُوبُوا إلیْهِ إنَّ ربِّى قَریبٌ مُجِیبٌ

[11:61] به نزد ثمود برادرشان صالح را فرستادیم. او گفت: "ای قوم من، خدا را پرستش کنید؛ خدای دیگری جز او ندارید. او شما را از زمین آغاز کرد، سپس شما را در آن مستقر کرد. از او طلب بخشش نمایید، سپس به درگاه او توبه کنید. پروردگار من همیشه نزدیک است، پاسخ دهنده."

[27:46] قالَ یقَومِ لِمَ تَستَعجِلونَ بِالسَّیِّئَةِ قَبلَ الحَسَنَةِ لَولا تَستَغفِرونَ اللَّهَ لَعَلَّکُم تُرحَمونَ

[27:46] او گفت: "ای قوم من، چرا به جای نیکوکاری به سوی کارهای پلید می ‌شتابید؟ اگر فقط از خدا طلب بخشش کنید، ممکن است مورد رحمت قرار بگیرید."

پیامبران خدا: شعیب

در آیه زیر می بینیم که شعیب پیامبر از مردم می خواهد که مستقیما از خدا طلب بخشش کنند نه اینکه او را واسطه قراردهند:

[11:90] وَاستَغفِروا رَبَّکُم ثُمَّ توبوا إِلَیهِ إِنَّ رَبّى رَحیمٌ وَدودٌ

[11:90] "از پروردگارتان طلب بخشش نمایید. سپس به درگاه او توبه کنید. پروردگار من مهربان ترین است، مهربان."

پیامبران خدا: داود

ما باید از مثال های انبیا و پیامبران که مورد تایید خدای متعال است پیروی کنیم.  در مثال زیر داود نبی مستقیما از خدا طلب بخشش می کند، نه اینکه پدر و یا جدش را بعنوان واسطه در دعای خود آورده باشد:

[38:24] قَالَ لَقَدْ ظَلَمَکَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِکَ إِلَى نِعَجِهِ وَإِنَّ کَثِیرًا مِنْ الْخُلَطَاءِ لَیَبْغِى بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِینَ ءامَنُوا وَعَمِلُوا الصَّلِحَتِ وَقَلِیلٌ مَا هُمْ وَظَنَّ دَاودُ أَنَّمَا فَتَنَّهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاکِعًا وَأَنَابَ

[38:24] او گفت: "او نسبت به تو بی انصافی می کند که می خواهد گوسفند تو را با گوسفندانش مخلوط کند. اکثر مردمی که در اموال هم شریک می شوند، با یکدیگر منصفانه رفتار نمی کنند، به جز کسانی که ایمان دارند و پرهیزکارانه عمل می کنند و اینان عده بسیار کمی هستند. "پس از آن داوود به فکر فرو رفت که آیا درست قضاوت کرده است؟ او فکر کرد که ما او را امتحان می کردیم. سپس از پروردگارش طلب بخشش نمود، به رکوع رفت و توبه کرد

پیامبران خدا: محمد

ای مردم بیایید ببینیم که آخرین نبی خدا چگونه طلب عفو و بخشایش از خدا می نمود. مطابق قرآن در آیه 41:6 به محمد دستور داده شده است که به مومنان بگوید که مستقیما از خدا طلب عفو و بخشایش بکنند:

[41:6] قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحَى إِلَىَّ أَنَّمَا إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَحِدٌ فَاسْتَقِیمُوا إِلَیْهِوَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ

[41:6] بگو: "من جز بشری مانند شما نیستم که به من وحی شده است که خدای شما خدای یکتاست. باید خود را به او اختصاص دهید و از او طلب بخشش نمایید. وای بر مشرکان.

آیات زیر افسانه توسل را در زمانی که محمد هنوز زنده بود ابطال می نمایند )63:6، 9:80.(

[63:6] سَواءٌ عَلَیهِم أَستَغفَرتَ لَهُم أَم لَم تَستَغفِر لَهُم لَن یَغفِرَ اللَّهُ لَهُم إِنَّ اللَّهَ لا یَهدِى القَومَ الفسِقینَ

[63:6] چه برای آنها طلب بخشش کنی، چه طلب بخشش نکنی، برای آنها یکسان است؛ خدا آنها را نخواهد بخشید. زیرا خدا مردم ستمکار را هدایت نمی کند.

[9:80] استَغفِر لَهُم أَو لا تَستَغفِر لَهُم إِن تَستَغفِر لَهُم سَبعینَ مَرَّةً فَلَن یَغفِرَ اللَّهُ لَهُمذَلِکَ بِأَنَّهُم کَفَروا بِاللَّهِ وَرَسولِهِ وَاللَّهُ لا یَهدِى القَومَ الْفَسِقِینَ

[9:80] خواه برای آنها طلب بخشش کنی، یا طلب بخشش نکنى- حتی اگر هفتاد مرتبه برایشان طلب بخشش کنى- خدا آنها را نخواهد بخشید. به دلیل آنکه آنها به خدا و رسولش ایمان نمی آورند. خدا مردم پلید را هدایت نمی کند.

قرآن: پیامبر ناطق خدا

در نهایت، آخرین پیامبر ناطق، قرآن مجید، مرجع غایی، که حق را از باطل جدا می کند، بما امر می کند که مستقیما از خدا طلب عفو و بخشایش نماییم.  قرآن به مومنین نمی گوید که بروید پیش محمد و از او بخواهید که برای شما در نزد خدا استغفار کند (فقط به منافقینی که در زمان حیات پیامبر به او خیانت کرده بودند برای دلجویی از پیامبر پیشنهاد شد که نزد پیامبرمستقیما از خدا طلب بخشش کنند و این یک نوع عذرخواهی است از کسی که به او خیانت شده است، همانطور که فرزندان یعقوب به پدرشان خیانت کرده بودند و بنابراین برای عذرخواهی پیش پدر رفتند):

[11:2] أَلّا تَعبُدوا إِلَّا اللَّهَ إِنَّنى لَکُم مِنهُ نَذیرٌ وَبَشیرٌ

[11:2] اعلام می‌ دارد: "غیر از خدا را نباید بپرستید. من به عنوان هشداردهنده و نیز مژده دهنده‌ای از جانب او می‌آیم.

[11:3] وَأَنِ استَغفِروا رَبَّکُم ثُمَّ توبوا إِلَیهِ یُمَتِّعکُم مَتعًا حَسَنًا إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى وَیُؤتِ کُلَّ ذى فَضلٍ فَضلَهُ وَإِن تَوَلَّوا فَإِنّى أَخافُ عَلَیکُم عَذابَ یَومٍ کَبیرٍ

[11:3]  از پروردگارتان طلب بخشش نمایید، سپس به درگاه او توبه کنید. پس از آن، او شما را از نعمات سخاوتمندانه خود، تا سرآمدی معین بهره مند می سازد و موهبت خود را بر کسانی که شایسته آن باشند، عطا می نماید. اگر روی بگردانید، پس برای شما از مجازات روزی هولناک بیمناکم."

البته همه مردم می توانند برای دیگران از درگاه خدا طلب استغفار کنند، همانطوری که خدا به پیامبرش امر می کند که برای گناهان خودش و گناهان مومنین استغفار کند )47:19.(

[47:19] فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَلِلْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَتِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مُتَقَلَّبَکُمْ وَمَثْوَکُمْ

[47:19] بدان که: "خدای دیگری در کنار خدا نیست،" و برای گناهانت و گناهان تمام مردان و زنان باایمان طلب آمزرش کن. خدا از تصمیم ها و سرنوشت نهایی شما کاملاً آگاه است.

ولی یک مومن نباید برای استغفار و طلب حاجت، کسی را بین خود و خدا واسطه قرار دهد. یعنی اینکه یک فرد مومن نباید پیش رسول رفته از او بخواهد که رسول برایش از خدا استغفار کند یا رسول از خدا بخواهد که حاجات او را برآورده کند؛ چراکه در صورت برآورده شدن دعای واسطه، آن شخص بجای خدا، که رفع تمام نیازها بدست توانای اوست، به کسی که واسطه شده است، علاقه قلبی نشان خواهد داد.  کم کم بجای خدا، واسطه ها در دعاها اهمیت پیدا خواهند کرد و آنها عملا تبدیل به بت هایی خواهند شد که هم اکنون در ایران ما شاهد آنها هستیم.  واژه "التماس دعا" در زبان فارسی صحیح نیست.  اولا هیچ کس نباید بجز خدا به احدی التماس کند. درثانی مگر خدا از رگ گردن بما نزدیک تر نیست.  چرا مستقیما از خدا نخواهیم که حاجات ما را برآورده کند؟

ای مردم اگر امام رضا حالا زنده بود، چند میلیون نفر گرد خانه او تجمع می کردند که امام یا برایشان ازخدا استغفار بکند و یا واسطه آنها برای طلب حاجاتشان گردد.  در صورتی که در زمان پیامبر اسلام هرگز اینگونه نبود و مومنین در کنار خانه پیامبر تجمع نمی کردند که او را واسطه دعاهای خود کنند. آیا فراموش کرده اید که خدا از رگ گردن بما نزدیک تراست؟  آیا خدا برای التیام دردهایمان و رفع حاجاتمان کافی نیست؟  آیا به آنچه که در نمازهای یومیه خود می گویید ایمان ندارید (1:5)؟

[1:5] إِیّاکَ نَعبُدُ وَإِیّاکَ نَستَعینُ

[1:5] تنها تو را مى پرستیم؛ تنها از تو یارى مى خواهیم.

ما به شما هشدار می دهیم که در دام هولناک شیطان که بوسیله توسل و شفاعت زینت داده شده است، نیافتید.