توضیحات د رمورد آیه 86 سوره زخرف

اعوذبالله من الشیطن الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

آیه 86 سوره زخرف هم خواندن غیر خدا را نهی می کند.

زخرف :86  /  و لا یملک الذین یدعون من دونه الشفاعه الا مـن شـهـد بـالحـق و هـم یـعـلمـون

[43:86]  هیچ یک از کسانی که در کنار او در حد پرستش قرار می دهند، هیچ قدرتی برای شفاعت کردن ندارند، مگر آنکه شفاعت آنها با حقیقت مطابقت کند و آنها کاملا بدانند.

تعداد زیادی از آیات قرآن شفاعت را نفی می کنند و تعداد دیگری شفاعت کردن را با اذن و اجازه پروردگار مجاز می دانند. آن چیزی که قرآن آن را نفی و نهی می کند " شفیع گرفتن"  است و آن چیزی که مجاز است "شفاعت کردن" است. یعنی رابطه شفاعت یک طرفه است و از بالا به پایین است. مثلا اگر کسی غیر خدا را بخواند تا که او را شفاعت کند، این دعا به درگاه غیر خداست و اصل این دعا رد است .

از سبک و سیاق آیه 86 سوره زخرف هم کاملا مشخص است که شفاعت کردن به دو شرط مجاز است. 1- گفتن حق در مورد فرد 2 - آگاه بودن به اوضاع فرد

از دو شرطی که در آیه 86 سوره زخرف بیان شده، کاملا مشاهده میشود که رابطه شفاعت یک طرفه است. هر دو مورد باید از طرف شفاعت کننده رعایت شود.

پیامبر ابراهیم برای پدرش تقاضای بخشش نمود ولی به علت عدم رعایت شروط بالا، رد شد. نوح برای پسرش تقاضای بخشش نمود، تقاضای او هم رد شد.

این قسمت آیه (مـن شـهـد بـالحـق و هـم یـعـلمـون ) پیام مهمی دارد. کسانی شفاعت دیگران را می کنند که فرد شفاعت شونده را بشناسند و نسبت به اوضاع او آگاه باشند. مثلا ابراهیم نمی تواند شفاعت ما را بکند زیرا از اوضاع ما بی اطلاع است و مهمتر از همه اصلا ما را نمی شناسد.

زخرف :86  /  و لا یملک الذین یدعون من دونه الشفاعه الا مـن شـهـد بـالحـق و هـم یـعـلمـون

[43:86]  هیچ یک از کسانی که در کنار او در حد پرستش قرار می دهند، هیچ قدرتی برای شفاعت کردن ندارند، مگر آنکه شفاعت آنها با حقیقت مطابقت کند و آنها کاملا بدانند.

همین آیه که در مورد مشرکان زمان پیامبر نازل شده است؛ نشان می دهد که مشرکین سنگ و چوب را نمی خواندند، بلکه کسانی را می خواندند که در گذشته جزو صالحین بودند.

وقتی خدا می فرماید شفاعتی نیست، مگر به اذن او ؛ یعنی شفاعت یک طرفه است. این به آن معناست که ما نمی توانیم شفیع بگیریم. بلکه اگر کسی خواست ، فردی که می شناسد را شفاعت کند، مجاز است.  به همین خاطر خدا بارها در قرآن می فرماید که خود خدا بهترین شفیع است. رحمانیت و رحیمیت خدا از هرکسی بالاتر است.

خدای مهربان شفاعت دو طرفه را رد می نماید زیرا امید به شفاعت غیر خدا، ما را از خدا دور می کند و تمام مشکل مردم زمان پیامبر محمد هم همین بود. شهادت وقتی ارزش دارد که شفاعت کننده به حال و احوال ما آگاه باشد و دعای ما را بشنود. خدای متعال بارها در قرآن تاکید نموده است که افراد مرده دعاها را نمی شنوند. این مشکل از آنجا ناشی میشود که مردم بجای امید بستن به خدا به کسان دیگری امید بسته اند و بنابراین برایشان مهم نیست که صدایشان شنیده میشود یا نه. و به همین خاطر دعاهایشان مثل سراب است .

و کم من ملک فی السموات لا تغنی شفاعتهم شیئاً الا من بعد ان یاذن اللَّه لمن یشاء

در آیه فوق ، از شفاعت ملائکه صحبت نموده است که برای انسانها صورت می گیرد. کسی از ملائکه درخواست کمک نمی کند ولی ملائکه به دلخواه خودشان و با اذن پروردگار این کار را می کنند. این خود ثابت میکند که شفاعت یک طرفه است.

این که خدای مهربان آیاتی را در مورد شفاعت با اذن و اجازه خودش میاره، به هیچ عنوان قصد توصیه استفاده از شفاعت به مومنین را ندارد. بلکه فقط می خواهد اگر و مگر های آن را به مردم نشان دهد. خدا می فرماید ای مردم از خدا طلب حاجت کنید و شفعا را کنار بگذارید. بالفرض شما که شفعایی برای خود انتخاب کرده اید، بدانید که آنها اجازه ندارند از طرف شما با من حرف بزنند. اگر حرفی دارید با خود من بزنید. اگر هم زمانی برسد که آنها شفاعت کسی را بکنند، باید حق را بگویند و به احوال فرد شفاعت شونده آشنا باشند. با این شرط و شروط می خواهد بگوید که درخواست مستقیم از خدا بسیار راحتتر و آسانتر است.

خدا از رگ گردن به ما نزدیکتر است و حتی از خود ما به ما نزدیکتر است. او از هرکسی به حال و احوال ما آگاهتر است. به همین خاطر آیات قبل و بعد 86 سوره زخرف دقیقا در مورد خود خدا صحبت می کند. این آیات برای کسانی نازل شده است که شفیعانی برای خود تراشیده بودند و بهترین طرز حرف زدن با آنها، با منطق اگر و مگر است.